Diyarbakır’ın Kulp ilçesinde 3 Haziran 2023 tarihinde meydana gelen ve 10’u aşkın evin ağır hasar aldığı sel felaketinin üzerinden 11 ay geçti. Ancak selden mağdur olan yurttaşların uğradığı zarara dair henüz bir adım atılmış değil.
Diyarbakır’ın en uzak ilçesi olan Kulp’ta 3 Haziran 2023 tarihinde aniden yağan sağanak yağışlar kısa sürede sele dönüştü.
Altyapı eksikliğinde dolayı sele neden olan şiddetli yağışın yaşandığı ilçede 10’u aşkın ev ağır hasar aldı. Ağır hasar alan evlerde yaşayan yurttaşlar, yetkililerin mağduriyetlerini gidermesi için önce bekledi ardından da ilgili kurumlara başvuruda bulundu.
Selin olduğu dönemde kayyım yönetimindeki Kulp Belediyesi ile Kulp Kaymakamlığı’na başvuruda bulunan yurttaşların talebi, Diyarbakır AFAD İl Müdürlüğü’ne ilettildi. Diyarbakır AFAD İl Müdürlüğü ise ilgili başvuru dair 2 Kasım 2023 tarihinde görüş belirtti.
AFAD, Kaymakamlığın görüşünü kabul etmedi
Yurttaşların hasar başvurusunu kaideye almayan Diyarbakır AFAD, “Afetlerin Genel Hayata Etkisi'ne dair yönetmeliğin arkasına sığındı.
AFAD Diyarbakır İl Müdürlüğü Hasar Tespit ve Hak Sahipliği Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan görüş yazısında yalnızca 4 yapının ağır hasar aldığı belirtildi ve 4 yapının ağır hasar almasını ilgili yönetmelik gereği ‘Afetin genel hayata olumsuz etki etmediği’ üzerinde duruldu.
“Afet Etkisi Belirleme Formuna göre 4 binanın yıkık/ağır derecede hasar gördüğü, ayrıca 9 binada hasar olduğunun iddia edildiği anlaşılmıştır.
Anılan tabloya göre işlem tesis edilmesi mümkün olmayıp, ayrıca Kulp Kaymakamlığı tarafından alınan olur ile afetin genel hayata etkili kabul edildiği anlaşılmıştır.
‘Genel Hayata Etkili Afet Bölgesi Kararı’ alınması Başkanlığımız yetkisinde olup, Kaymakamlık tarafından alınan kararın bir geçerliliği bulunmamaktadır.
Afet Etkisi Belirleme Formu ve Afet Etkisi Belirleme İcmal Formu dikkate alındığında, yalnız 4 bina yıkık-ağır derecede hasar gördüğünden ilgili yönetmelik maddesine göre afetin genel hayata etkisiz olduğu değerlendirilmekte olup…”
Yurttaşların haykırışını görmezden gelen AFAD, zarar durumunu karşılamamak için “Afetlerin Genel Hayata Etkililiğine İlişkin” yönetmeliğin arkasında sığınan AFAD, 13 olarak belirtilen hasarlı yapıyı 4’e indirdi.
AFAD, zararı karşılamamak için yönetmeliğin arkasına sığındı
Selden mağdur olan yurttaşlar, AFAD’ın bu adımı “Afetlerin Genel Hayata Etkililiği’ne dair yönetmeliğin 2’nci maddesinin ‘b’ bendine dayandırmasını zararın karşılamama isteğine bağlıyor.
“Çünkü ilgili madde ve bentte diyor ki; Afetin olduğu yerde 1/10’un ağır hasar görmesi lazım. AFAD ne yaptı. Burada yapılan mağduriyet başvurularını 13’ten 4’e indirdi. Zaten bizim buradaki insanlar, afet döneminde nasıl başvuru yapılacağını bilmiyor. Hatta zararı olsa bile söyleyemiyor. Bu nedenle afetin gerçek boyutu ortaya çıkmıyor.
AFAD ve yetkililer yapılan ilk başvuruları kaideye almaları gerekiyor. Eğer bahsedildiği gibi 4 yapı ağır hasarlı ise buna dair neden bir adım atılmıyor illa birilerinin ölmesi mi gerekiyor?
Selin görüntüleri o gün yerel ve ulusal medyaya yansıdı. Yani yetkililer neyi görmek istemiyor?”
"El insaf: Valilik ve kaymakamlık nerede?"
11 aydır mağduriyetlerinin giderilmediğini belirten yurttaşlar, yetkililere çağrıda bulunuyor.
“Yönetmelik mi? İnsanlık mı? Kendi tuttuğunuz raporlarda bile 4 yapının ağır hasar aldığını belirtiyorsunuz. Bu yapılarda yaşayanlar insan değil miydi? Bu insanlar ne yaptı? Nasıl yaşadılar? diye merak etmiyor musunuz?
Siz merak etmeseniz dahi biz biliyoruz. İki odası olan komşularımız evlerini kaybetti. İmkanları yok. Eşyaları zarar gördü. Gururundan dolayı çıkıp basına konuşmuyorlar. Siz bu gururlu insanların sürekli ezilmesini mi istiyorsunuz?
Soruları çoğaltabiliriz ama biz yetkililere çağrıda bulunuyoruz. 3 Haziran’dan meydana gelen selden etkilenen mağdurları bulun ve ilgili başvuruları kaideye alın.
Diyelim ki AFAD, yönetmeliği gerekçe göstererek zararı gidermiyor. Bu ilin Valisi ve Kaymakamı neden mağdurları görmezden geliyor. 11 ay oldu. Diyarbakır Valiliği ve Kulp Kaymakamlığı nerede? Bir de buradaki dönemin kaymakamı zararı kendi gözüyle görmüş ve bunu biliyordu. El insaf ya…”
"O gün 'geçmiş olsun' deyip fotoğraf çektiler"
Selde evi ağır hasar alan bir yurttaş, 11 ay boyunca yetkililerin kendilerini görmeleri için beklediğini anlatıyor ve şöyle devam ediyor:
"Selin olduğu gün, dönemin Kayamakamı geldi. Belediyedeki yetkililer geldi. Kendi gözlerileriyle gördüler manazarıyı. Benim evin olduğu yerden onu aşkın kamyonluk toğrağı kaldırdılar. Evim kullanılamaz hale gedli. O gün fotoğraf çekip geçmiş olsun dediler. Ama aradan 11 ay geçti. Yaşadıklarımız olduğu gibi kalıyor. Bu 11 ay boyunca yetkililerden bir haber bekledik. Meğerse kendi aralarında mektuplaşmışlar. Vardıkları sonuç, hayatımız olumsuz etkilenmemiş. Madem öyle gelsinler elimizdeki o görüntüleri onlara gösterelim. Yazık, sesimizi duysunlar."
