SUR AJANS- Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, Afganistan’da kadınların haklarını yok sayan ve yaşamını kısıtlayan “Erdem Yasası”na ilişkin bir deklarasyon yayımladı. Açıklamada, Taliban hükümetine kadınların ve yurttaşların haklarını kısıtlayan “erdemli olmayı teşvik etmenin ve ahlaksızlığın ortadan kaldırılmasının” amaçladığı öne sürülen yasanın yürürlükten kaldırılması çağrısında bulunuldu.
“BM Güvenlik Konseyi, Afgan kadınlarına karşı devam eden sistematik cinsiyet ayrımcılığını kınamaktadır. Bu durum, ülkeyi uluslararası topluma yeniden entegre etme çabalarını baltalamaktadır” ifadelerine yer verilen deklarasyon, Ekvador, Slovenya, Sierra Leone, Fransa, ABD, Birleşik Krallık, İsviçre, GüneyKore, Mozambik, Guyana, Malta ve Japonya tarafından imzalandı.
Yasa ne getiriyor?
Taliban hükümeti, kadınların haklarını ortadan kaldıran yaşamını kıstılayan 35 maddelik yasayı 22 Ağustos’ta kabul etti ve bu yasa, uluslararası arenada eleştirilere yol açtı.
Yeni yasa, kadınların seslerinin toplum içinde duyulmasını “ahlaksızlık” olarak tanımlıyor. Söz konusu yasa, “Yetişkin bir kadın zorunlu olarak evinden ayrıldığında sesini, yüzünü ve vücudunu gizlemek zorundadır” ifadesini içeriyor.
Aşırılıkçı bu toplumsal kurallar 2022 yılından bu yana ülkede kararname ile uygulanıyordu ancak son yasa ile resmiyet kazandı. Taliban, “toplumsal ahlak yasaları”na uymayan 10 binden fazla kişinin şu ana kadar gözaltına aldığını açıkladı.
Yasa, kadınların yüzlerini ve bedenlerini, “erkekleri günaha ve kötülüğe sürüklememek için” nasıl tamamen örtmeleri gerektiğini de tanımlıyor. Bir kadın bedenini tamamen örtmelidir. Bir kadın “günaha sürüklememek” için yüzünü örtmelidir. Bir kadının sesi “avret” kapsamında değerlendirilir ve toplum içinde duyulmamalıdır. (Arapça avret kelimesi, örtülmesi gereken vücut kısımlarını ifade eder. Avret, hem erkekler hem de kadınlar için, toplum tarafından görülmemesi gereken vücudun parçalarını içerir.)
Kadınlar, ayrıca evlerinin içinde bile şarkı söylerken veya yüksek sesle kitap okurken duyulmamalıdır. Kadınların kıyafetleri ince, kısa veya dar olmamalıdır. Kadınlar, kan veya evlilik bağıyla bağlı olmadıkları erkeklerden bedenlerini ve yüzlerini gizlemelidir.
Yasanın uygulamasını denetleyecek olan Erdemi Yayma ve Ahlaksızlığı Önleme Bakanlığı olan kurum, ülkedeki hiç kimsenin bu yasalardan muaf olmadığını belirtti. Taliban yönetimi, “Muhtesip” isimli ahlak polisleri aracılığıyla toplumsal yaşamı kısıtlıyor. Yasa Taliban lideri Haybetullah Ahundzade tarafından onaylandı.