Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO ) hububat alım fiyatları ton başına geçen sene kırmızı ve beyaz sert ekmeklik buğdayda 8 bin 250 TL, makarnalık buğdayı 9 bin TL, arpada ise 7 bin TL olarak açıklanmıştı. TMO’nun 2024 mahsulü hububat alım fiyatları ise; makarnalık buğdayda 10 bin TL, ekmeklik buğdayda 9 bin 250 TL, arpada ise 7 bin 250 TL olarak belirlendi.
Bu yıl ki fiyatlara tepkiler gelmeye devam ederken, Diyarbakır Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu ve çiftçi Hamza Özateş, fiyatların masrafları karşılamadığını belirtti.
Bir ay önce arpa, buğday maliyetlerinin ton başına 10 bin 87 kuruş olduğunu dile getiren Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Süleyman İskenderoğlu, “Geçen yıl mazotu 21 lira 50 kuruştan alıyorduk. Şimdi 42 TL civarında ve artış yüzde 108. Geçen yıl gübreyi 9 bin TL’den alıyorduk şuanda 14 bin TL, ilaçlarda yüzde 80’lik artış oldu. Elektrik ve işçilik yine öyle, enflasyon ve resmi TUİK verilerine rağmen çiftçiye verilen komik rakam inanılır gibi değil” sözleriyle tepki gösterdi.
İskenderoğlu, 2006 yılında çıkan Tarım Kanunu’nun 21’inci maddesindeki “Bütçeden ayrılacak kaynak, gayrisafi millî hasılanın yüzde birinden az olamaz” hükmünü hatırlatarak, “Türkiye’nin en mağdur kesimi çiftçidir. Biz, çiftçinin hak ettiği ücreti almasını istiyoruz. Mevcut hükümetin 2006 yılında yapmış olduğu bir yasa var, ‘bütçenin yüzde 1’i tarımsal desteklemelere ayrılmalı’ diye maalesef bırakın yüzde 1’i, yüzde 0,39 civarında çiftçiye destek verilmiyor. Bu çiftçinin hak ettiğini versinler kimse fazlasını istemiyor” diye belirtti.
Çiftçinin zor zamanlardan geçtiğini ifade eden İskenderoğlu, “Çiftçi Ziraat Bankası’na, Tarım Kredi Kooperatifi’ne, özel bankalara, gübre satanlara, mazot satanlara, tohumcuya borçlu. Benim bildiğim kadarıyla yılbaşından çiftçi 700 milyar TL borçluydu, bu yavaş yavaş katrilyona gidiyor. Ciddi anlamda tehlike çanları çalıyor” ifadelerini kullandı.
Açıklanan rakamların hiçbir gerçekliğinin olmadığını maliyetler yüzünden tarlaların arazilerin boş kalabileceği uyarısında bulunan İskenderoğlu, “Bizim talep ettiğimiz fiyat kilo başı ekmeklik buğdayda 12 TL 50 kuruş, makarnalık buğdayda 13 TL, arpa da ise 8 TL 50 kuruş. Bunların yanında karma olarak desteklemenin ton başına bin 500 TL olmasını istiyoruz” dedi.
Çiftçilik yapan Hamza Özateş ise, tarlalara verdikleri emeğin yanında cüzi sayılabilecek rakamlar kazandıklarını söyledi. Özateş, “Enflasyon karşısında çok eziliyoruz. Bunların üstüne açıklanan düşük fiyat da eklenince bu işin sürdürülebilirliği kalmıyor. Bizler istesek dahi çiftçilik yapamıyoruz artık, çünkü hasat ettiğimiz ürün maliyeti yüksek bizim için belirlenen tutar düşük kalıyor” şeklinde konuştu.
Rakamların enflasyona göre değil de “çiftçi açlıktan ölmesin ama işini yapsın” düşüncesiyle hazırlandığını belirten Özateş, buğdayda taban fiyatın 13 TL’nin altında olmaması ve 2 TL pirim desteği talep ettiklerini aktardı. Özateş, “Seneden seneye zarar ediyorsunuz. Mademki fiyatı yükseltemiyorsun o zaman enflasyonu durdurun. Çiftçi enflasyon altında ezilmesin. TMO fiyatı açıklamasaydı, belki biz buğdayı daha iyi bir fiyata satabilirdik. Benim ektiğim buğday ve arpa da geçen seneki fiyatıyla aynı ama gübre, mazot, zirai ilaçlar iki üç katını bulan artışlar oldu. Bu durum düzeltilmeli, düzeltilmezse kendilerine dışardan ithal çiftçi mi getirirler, kendileri mi ürün eker, onlar bilir artık” dedi.
