İçişleri Bakanlığı talimatının ardından Şırnak’ın Cizre ilçesinde de yaya geçitlerine yazılan "Pêşî Peya (Önce yaya)" uyarı yazıları silindi. Orhan Doğan Caddesi'ndeki yazıların silinmesi tepki çekti.
Buna karşı Cizre Belediyesi Eşbaşkanı Abdurrahim Durmuş, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Şırnak Milletvekilleri Mehmet Zeki İrmez, Newroz Uysal Aslan, ilçe yönetimi, belediye Meclis üyeleri ve Barış Anneleri yazının silindiği caddede toplandı.
'Kabul etmeyeceğiz'
Cizre Belediyesi Eşbaşkanı Abdurrahim Durmuş kısa bir konuşma yapı. Durmuş, “Bu saldırı sadece belediyelerimizin çalışmalarına dönük değil, halkın varlığına dönük yapılıyor. Kürtçeye dönük bu tahammülsüzlük sıradan bir şey değildir. Biz Kürtçeye ve kültürümüze dönük bu saldırıları kabul etmiyoruz. Bizler kültürümüze ve dilimize sahip çıkacağız ve bunun için mücadele edeceğiz” dedi.
Ardından Şırnak Milletvekili Newroz Uysal Aslan da konuştu. Aslan da, Kürtçeye dönük tahammülsüzlüğe dikkat çekerek, bu saldırılara karşı sonuna kadar mücadele edeceklerini ifade etti.
Yapılan konuşmalar ardından “Pêşî Pêya” yazısı “Bijî zimanê kurdî” sloganları eşliğinde tekrar yazıldı.
Batman Belediyesi'nden açıklama
Batman Belediyesi ise, kentteki Kürtçe trafik uyarı yazılarının silinmesine ilişkin yazılı açıklama yaptı. Belediyelerin sorumluluk alanında bulunan şehir içi yollarda yaya güvenliğini sağlamaya yönelik “Önce Yaya” uyarı yazılarının Kürtçe karşılığı olan “Pêşî Peya” yazılarının polislerin gözetiminde karayolları ekipleri tarafından silinmeye devam edildiği belirtildi.
Bakanlık ve valiliğin bu uygulamayla kendi talimatlarıyla çeliştiği kaydedile açıklamada, “‘Önce Yaya’ uygulamaları için talimat gönderen bakanlık ve İller idaresi Genel Müdürlüğü şimdi bu kampanya yürütülmemiş gibi davranıp, karayolları işaretleme standartlarına uymadığı gerekçesine sığınarak uyarı yazısının sadece Kürtçesini silmekte-sildirmektedir. Bizzat dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu tarafından imzalanan yazıda ‘Önce Yaya’ uyarı yazılarının uygulanması istenmiştir. İçişleri Bakanlığı, İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 19.03.2021 tarih ve 23635644.249.5116 sayılı önce yaya konulu yazısında; Trafik Güvenliği Uygulama Belgesi’nin 2017 yılında uygulamaya konulduğuna dair atıfta bulunularak trafik kazalarının aza indirilmesine yönelik çalışmalara yer verilmiştir” denildi.
Kanunlar engel değil
Karayolları Trafik Kanunu ve Belediye Kanunu’nun belediyeye verdiği yetki ve sorumluluk çerçevesinde yazı yazdıklarının belirtildiği açıklamada, şu ifadeler yer aldı: “Ancak 3 yıl aradan sonra uygulamanın Kürtçe yazılı bölümü İçişleri Bakan Yardımcısı Mehmet Aktaş imzasıyla yayımlanan İçişleri Bakanlığı İller İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 26.07.2024 tarih ve E-23635644-249-79635 sayılı Karayolları Trafik İşaretlemeleri konulu yazı gerekçe gösterilerek, 31 Temmuz 2024 tarihinde gece saatlerinde Karayolları Trafik İşaretleri Hakkında yönetmeliğin 6. Maddesine uymadığı gerekçesiyle ‘Önce Yaya’ uyarı yazılarının Kürtçe Karşılığı olan ‘Pêşî Peya’ bölümleri boyanarak kapatılmaya başlanmıştır. Yazı ekiplerimiz tarafından yeniden yazılmış lakin aynı ekipler boya ile kapatma işlemine devam etmiştir. Aynı ölçü ve yapıda bulunan yaya uyarı yazısının Türkçe bölümünün standartlara uygun bulunup silinmemesi buna karşılık Kürtçe bölümünün standart dışı görülmüş olması manidardır. Yukarıdaki bilgiler ışığında değerlendirildiğinde konunun karayolları işaretleri standartlarına uyup uymamasından kaynaklanmadığı açıktır. Bu uygulamaları halkımızın takdirine bırakıyoruz.”