Alevi inancına uymayan faaliyetleriyle uzun zamandır tepkilere konu olan Tunceli Cemevi’nde bugün (28 Ocak) yönetim seçimleri var.
Dersimli yurttaşlar Ali Ekber Yurt yönetiminin değişmesini ve Alevi inancına uygun yeni bir yönetim seçilmesini istiyor.
Hacı Bektaş-ı Veli Kültürünü Yayma ve Yardımlaşma Derneği’ne bağlı Tunceli Cemevi yönetiminin, Alevi inancına uymayan faaliyetleri uzun zamandır tepki çekiyordu. Dersim toplumunu dışlayan ve Alevi inancına uymayan keyfi tutumlarıyla tepkilerin odağında yer alan Cemevi Başkanı Ali Ekber Yurt’un AKP’den belediye başkanlığı için aday adayı olmasının ardından Cemevinde başlayan tartışmalar da sürüyor.
Hacı Bektaş-ı Veli Kültürünü Yayma ve Yardımlaşma Derneği-Tunceli Cemevi yönetim kurulu üyesi ve Kureyşan Ocağı pirlerinden Ali Önal, 28 Ocak’ta yapılacak genel kurulda yönetime aday olacağını açıklamıştı.
Dersimli yurttaşlar da cemevi yönetiminin halkın ihtiyaç ve taleplerinden kopan mevcut yönetime tepkilerini dile getiriyor ve yönetimin değişmesini istiyor.
‘Cemevine mevki-makam için gidilmez’
Alevi inancı ve yaşam tarzı ile bağdaşmayan kişiliklerin cemevi yönetiminde yer almayı hak etmediklerine vurgu yapan Avukat Kenan Çetin: “Cemeviyle ilgili genel anlamda halkta bir şikayet var. Sebebi şu; orası neticede bir inanç merkezi ve daha çok ocakzadelerin temsilen bulunması gereken bir yer ama oranın şu anda daha çok bir cenaze evine döndüğü söyleniyor. Yani birincisi sosyal, kültürel anlamda saz kursu ve diğer anlamda faaliyetlerin olmadığını duyuyoruz. Pir dediğimizde Zazaca ‘pır’, yani ‘dolu’ anlamında, dolu olan insan anlamındadır. Ama bu noktada şunu görebiliyoruz. Gerçekten inanç noktasında çok dolu olmayan insanların orayı bir sıçrama tahtası olarak kullanması hele hele sonradan da siyasete atılması eleştirilen bir konu. Tunceli Cemevi o kadar eleştirildi ki insanlar kendi üç günlüklerini, kırk yemeklerini lokantalarda vermeye başladı. Neredeyse cenazesini götürmemeye başladı. Çözüm noktasının da şöyle olması gerekiyor. Dersim, ocakzadelerin coğrafyasıdır. Felsefesi eşitlik, cevheri mertlik üzerine kurulu, hazinesi bilgi, meyvesi sevgi olan bir toplumdan bahsediyoruz. Bu saydığımız dört unsurun da orada yaşatılması gerekiyor. Burayı Alevi Kızılbaş inancının öğrenilmesi gereken bir merkez olarak da görmek gerekiyor. Eşitlik makamıdır orası. Oraya mevki makam için gidilmez. Mevki makamı olanlar da oraya üniformayla gidemez, mevkisiyle de gidemez” ifadelerini kullandı.
‘Mutlaka yönetimin değişmesi lazım’
Dersimli yurttaşlardan Muzaffer Arslan da şunları söyledi: “Bölgenin değerlerine, kültürüne uygun bir yönetimin gelmesi gerekiyordu. Şimdiye kadar böyle bir Cemevine yakışır bir yönetim olmadığını herkes söylüyor. Ben de aynı kanıdayım. Mutlaka yönetimin değişmesi lazım diye düşünüyorum. Daha dürüst, daha açık, daha şeffaf çalışacak bir yönetimin gelmesini öneriyorum. Halka güven verecek bir yönetimin olmasını istiyorum.”
‘Yönetimde bir eksiklik var’
Yurttaşların genelinde yönetime karşı memnuniyetsizlik oluştuğunun altını çizen Alişan Tütenk ise şöyle konuştu: “Cemevine insanlar eskisi gibi gitmiyor pek. Cem tutmuyorlar. Şu anda bu cemevi var. Ayın 28’inde seçim olacak, yönetim değişecek. Değişmesi iyi olur. Herkes memnun değil. Gitmiyorlar. Orada yönetimde bir eksiklik var. Halkın seviyesine inmiyorlar. Yönetimde eksiklik olduğu için insanların çoğu gitmiyor.”
‘Kesinlikle üyeliğimizi kabul etmiyorlar’
Yeni üyelik işlemlerinin yapılmadığına dikkat çeken bir diğer yurttaş Veli Akyol da şunları söylüyor: “Yıllardır Tunceli Cemevi’nden halkımız gerçekten şikayetçi, hepimiz şikayetçiyiz. Ali Ekber Yurt orada bizim kültürümüze yakışacak uygulamalar gerçekleştirmiyor. Buradaki halkın fikirlerini, sözlerini, düşüncelerini hiçbir şey yapmadan yani tamamen kendi düşüncelerini, tamamen devletçi bir politika sergiliyor. Bunu da halk olarak biz istemiyoruz. Gerçekten artık oranın başkanının değişmesini istiyoruz. Biz kaç sefer gittik, oraya başvurduk, üye olmak istedik. Kesinlikle bizim üyeliğimizi kabul etmiyorlar. Orada belli birkaç kişiyle beraber, mevcut üyelerle orayı yürütmeye çalışıyorlar. İnsanlar oraya gitmek istiyor ama maalesef ki oradaki yönetimden dolayı gitmek istemiyorlar. Biz artık oranın değişmesini istiyoruz. Dersim’in kültürüne uygun yönetecek, halkla iç içe olacak bir başkan istiyoruz. Bunun için oranın değişmesi gerekiyor.”
‘Halk niye gitmiyor?’
İlyas Tunç adlı yurttaş da cemevi yönetiminden duyduğu rahatsızlığı şöyle dile getiriyor: “İnsanları bu şekilde karalamak doğru değil. Biraz da çok abartıyorlar. El alemin de Cemevleri var. El alemin de camileri var ve kimsede bu tarz şeyler yok ama ne hikmetse bizim Tunceli’de ufak bir şeyler yapıldı mı dünyayı ayağa kaldırıyorlar. Hoş şeyler değil bence. Halk niye gitmiyor? Halk eskiden de gitmiyordu. Çoğu zaman da gitmiyordu.”
‘Onurlu olsalardı beş kuruşa kendilerini satmazlardı’
Mevcut yönetimin Dersim halkını temsil etmediğine değinen Bülent Yüksel de “Tunceli Cemevi uygulamalarını hiç beğenmiyorum. Dersim dediğin zaman dik onurlu, onurlu bir şekilde ayakta duran kişiler demektir. Bunlar Dersim’i temsil etmiyor ki. Ben 40 yaşındayım, engelliyim ve o kadar bilgili olmama rağmen hiç kimseden bir kuruş menfaat beklemiyorum, kimseye de eyvallah etmiyorum. Sokaklarda seyyar satıcılık yapıyorum. Onlar onurlu insanlar olmuş olsalardı beş kuruşa kendilerini satmazlardı. Bu kadar… Pir Sultan Abdal, Hınzır Paşa’yla demiş ki benim köpeklerim haram yemez. Hınzır paşanın valileri çalınmış tavukları yemişler. Pir Sultan Abdal’ın köpekleri ise çalınmış tavukları yememişler, kuru ekmek yemişler. Dersim halkı öyledir” dedi.
‘Dersim halkının çok yoğun bir tepkisi var’
Dersim’de Alevi inancına yaraşır bir yönetim isteyen Erdoğan Çakar ise “Cemevi bazı kurumlara peşkeş çekiliyor. Dolayısıyla Dersim halkının buna karşı çok yoğun bir tepkisi vardı. Yakın zamanda Cemevi içerisinde belli bir kesimin de bundan rahatsız olduğu görüldü ve kamuoyuna bununla ilgili bir açıklama yapıldı. Biz de bundan dolayı Dersim’de yaşayan Raya Haq Alevi inancına yakın duran insanlar olarak Cemevinin tekrar bu yola girmesini, Dersim halkına gerçek anlamda hizmet etmesini, Raya Haq Alevi inancına, Desim’in ocak kültürüne, ocak inancına yakın durmasını bekliyoruz. Umarım bu gelişmeler olumlu olur ve biz de bundan memnuniyet duyarız. Sahip çıkarız cemevine ve elimizden geldiğince destek oluruz” diye belirtti.
‘Şu anda sadece dillendirmekle sınırlı kalan bir tepki var’
Yönetimin halkın iradesini yansıtması gerektiğine vurgu yapan Gülseren Gündüz’ün görüşleri ise şöyle: “Çok uzun süre olmuyor burada yaşayalı. Bildiğim tek şey var, burada yönetimsel çeşitli problemler olduğu. Bu toplumun kendi emekleriyle oluşturduğu bir kuruma müdahale etmek, kendi iradeleriyle müdahale etmek ne için bu kadar zorlayıcı bir noktada? Halkın iradesi dediğimiz bir durum var ve orası da ibadethane. Duruma müdahale edilebilecekken şu anda sadece dillendirmekle sınırlı kalan bir tepki var. Bu da ayrıca bir eleştiri noktası diye düşünüyorum.”