Diyarbakır Barosu, UNESCO’nun Dünya Kültür Miras Listesi’nde yer alan Hevsel Bahçeleri ile Dicle Nehri dere yatağında iş makineleriyle izinsizce yapılan kum ve çakıl çıkarma işlemlerine suç duyurusunda bulundu.
UNESCO Dünya Miras listesindeki alanda tahribat
Diyarbakır Barosu Başkanlığı YK Üyesi Av. Aydın Özdemir imzasıyla yapılan suç duyurusu dilekçesinde alanın dünya miras listesinde olduğuna vurgu yapılarak şu ifadelere yer verildi: “Diyarbakır’ın tarihi surlarıyla birlikte Hevsel Bahçeleri ile Hevsel Bahçelerinin etrafından geçen Dicle Nehri Dere Yatağı, Türkiye’nin 14’üncü miras alanı olarak Dünya Mirası Listesi’ne eklenmiştir. Bu alanlar UNESCO’nun Dünya Kültür Miras Listesi’nde yer almaktadır ve dolayısıyla belirtilen alanlar UNESCO koruması altındadır. UNESCO Dünya Miras Listesi’nde bulunan ve koruma altında olan Dicle Nehri kıyısında herhangi bir yapısal çalışma yapılması, kum veya başkaca malzeme çıkarılması yasaktır. İlgili idari makamlar bu alanların korunması için gerekli olan tedbirleri almakla ve bu çerçevede işlem tesis etmekle yükümlüdür. Doğal peyzaj alanı niteliğinde olan, Dünya Miras Listesinde yer alan bu alanlarda kazı yapılması veya malzeme çıkarılması tarihsel ve kültürel mirasın tahribi anlamına geleceği gibi bu gibi eylemler alandaki endemik bitki türlerinin yok olmasına, alandaki su samurlarının doğal yaşam alanlarının tahrip edilmesine sebebiyet vermektedir.”
Nehir yatağındaki hayvanların doğal yaşam alanları zarar gördü
Dicle Nehri dere yatağından kum ve çakıl gibi malzemelerin çıkarıldığını ve özellikle nehrin "Eski Tekel Fabrikası" bölgesinde çalışan iş makinaları ile hukuka aykırı bir şekilde kum ve çakıl çıkarılmasından kaynaklı nehir yatağının değişmesine ve büyük çaplı tahribatların oluşmasına neden olduğunun belirtildiği suç duyurusu dilekçesinde söz konusu tahribatın hayvanların doğal yaşam alanlarına zarar verdiğine dikkat çekildi.
Çevren kasten kirletildi
Dicle nehir yatağında yaşayan Su Samurlarının yuvalarının tahrip olduğu, endemik tür bitkilerin doğal yetişme alanlarının zarar gördüğünün belirtildiği suç duyurusunda, izinsiz kazı çalışması yapıldığı, iş makineleriyle toprağa zararlı atıkların bırakıldığı ve çevrenin kasten kirletilmesinin suç unsuru oluşturduğu ifade edildi.
Ekonomik çıkar
Söz konusu tahribata seyirci kalan kamu görevlilerinin görevi kötüye kullandığı, UNESCO’nun Dünya Kültür Miras Listesi’nde yer alan ve koruma altında olduğu açık olan bölgede yapılan izinsiz ve doğal yapıyı tahrip eden kazı çalışmaları sonucunda elde edilen kum ve çakılı kullanarak menfaat elde edildiği belirtildi.
Kamu davası talebi
Suç duyurusunun sonuç ve istem bölümünde ise şu ifadeler yer aldı:
“Öncelikle Sur Belediye Başkanlığına müzekkere yazılarak 2023 yılı ve sonrasında Dicle Nehri dere yatağında kum veya çakıl çıkarılması amacıyla Sur Belediyesine başvuruda bulunan herhangi bir özel veya kamu tüzel kişisinin bulunup bulunmadığı, bu hususta yapılan başvurulara belediye tarafından izin veya onay verilip verilmediği hususunun sorulmasını, Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğüne müzekkere yazılarak 2023 yılı ve sonrasında Dicle Nehri dere yatağında kum veya çakıl çıkarılması amacıyla Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğüne başvuruda bulunan herhangi bir özel veya kamu tüzel kişisinin bulunup bulunmadığı, bu hususta yapılan başvurulara Devlet Su İşleri Bölge Müdürlüğü tarafından izin veya onay verilip verilmediği hususunun sorulmasını, nihai olarak da, gerektiğinde kolluk marifetiyle araştırma yapılarak atılı suçu işleyenlerin tespitini; aynı zamanda ilgili eylemlere izin/onay veren şahısların tespitini akabinde suça konu fiilleri gerçekleştirenler hakkında cezalandırılmaları amacı ile kamu davası açılmasını talep ederiz.”
