Kürt Çalışmaları Merkezi’nin Dil Haritası Projesi kapsamında Diyarbakır, Mardin, Urfa ve Van illerinde yürüttüğü dil araştırmalarının bulguları yayınlandı. 5 bin kişi ile yapılan görüşmenin ilk bulgularının yer aldığı raporda, “Diyarbakır’da katılımcıların tamamına yakını ana dilin eğitim sistemi içinde yer alması gerektiğini düşünüyor” bulgusu yer aldı
Dil Haritası Projesi, Friedrich Ebert Stiftung Türkiye Temsilciliği’nin iş birliği ve Rawest Araştırma’nın saha desteğiyle başlatılan çalışmanın ilk bulgular paylaşıldı. Dil Haritası Projesi, bir “dil barometresi” şeklinde, dilin kullanımını periyodik olarak izleyerek dil çalışmaları için veri oluşturmak, dil temelli taleplerin yoğunluğunu görmek ve bu verileri erişilebilir şekilde kamuoyu ile paylaşmayı amaçlıyor.
Diyarbakır, Mardin, Urfa ve Van’da 18 yaş üzeri yurttaşlarla yüz yüze anket uygulaması şeklinde yürütülen araştırmaya göre bazı bulgular şöyle sıralandı:
“Ana dili konuşma ve anlama becerisi büyük ölçüde sürmekle birlikte dilin gündelik hayatta kullanımı zayıf.
Dilin bilinmesi ve kullanılması oranları erkeklerde kadınlara nazaran daha yüksek.
Katılımcıların ebeveynleriyle konuşma ile çocuklarla konuşma arasında ana dili kullanma oranları dörtte üçe yakın azalıyor.
Dilin kullanımı merkezde kırsaldan daha düşük.
Eğitim düzeyi yükseldikçe dilin bilinme ve kullanılma oranı azalıyor.
Dili bilme ve kullanma oranının en yüksek olduğu seçmen grubu HDP’liler.”
Diyarbakır’a ilişkin veriler
“Kürt vatandaşların yoğun yaşadığı illerde, belediyelerde Kürtçe hizmet de verilebilsin” diyenlerin oranı yüzde 85’2 oranında. Paylaşılan ilk bulgulara göre, Diyarbakır’da katılımcıların tamamına yakını ana dilin eğitim sistemi içinde yer alması gerektiğini düşünüyor.
"Sadece ana dil kullananların oranı yüzde 8,8"
Diyarbakır'a dair bulguların yer aldığı bölümde Kürtçe ve Anadile dair şu tespitlere yer verildi: "Diyarbakır’da katılımcıların %90’ı Kürtçeyi farklı düzeylerde de olsa konuşabildiklerini ve anlayabildiklerini paylaşıyorlar. Ortalamanın üstünde bir Kürtçe okuma-yazma becerisine sahip olanların oranı üçte bir civarında.
Diyarbakır’da katılımcıların %32,9’u ebeveynleriyle konuşurken sadece ana dil, %9,5’i sadece Türkçe kullanıyor. Eş/sevgili ile konuşurken sadece ana dili kullananların oranı %12,8. Sadece Türkçe kullananlar %20,4. Katılımcıların dörtte biri çocuklarla konuşurken sadece Türkçe kullanıyor, sadece ana dil kullananların oranı %8,8. Ebeveynle konuşma ile çocuklarla konuşma arasında sadece ana dil kullananların oranı dörtte üç oranında azalıyor."
4 büyük şehirde 5 bin kişi yapılan çalışmanın ilk bulgularına ulaşmak için tıklayınız.