SUR AJANS- Van’da Evin Kadın Kooperatifi tarafından düzenlenen ve iki gün sürecek olan “Kadın ve Ekonomi Çalıştayı” başladı. Belediye eşbaşkanları, sivil toplum örgütü temsilcileri, kadın örgütü temsilcilerinin katıldığı çalıştay, Van Barosu Cumhur Keskin Konferans Salonu’nda düzenlendi.
Komünal ekonomi tartışılacak
Çalıştayın açış konuşmasını Evin Kooperatif üyesi Yıldız Çetin yaptı. Ardından konuşan Evin Kooperatifi Başkanı Neriman Çelik, iki günlük çalıştayda komünal ekonomiyi kadın gözüyle değerlendireceklerini belirtti. Kadınların ekonomideki yerini ve komünal kooperatifçilik adına neler yapılması gerektiğini tartışacaklarını ifade eden Çelik, “Gürpınar ilçesinde Xwasor Kadın Kooperatifi’ni kurduk. Sebze yetiştiriciliği, turşu üretimi, el emeği ve kente dair lezzetlere ilişkin çalışma yürütüldü. Temizlik ürünleri ve hijyen ürünleri üretildi. Bu kooperatif yerine şimdi Evin Kadın Kooperatifi olarak devam ediyoruz. 15 kadın ile çıktığımız yola şu an hali hazırda bir üretim dükkanımız var. Burada yöresel kıyafetler ve kıyafetlerin markalaştırılarak kültürel mirasımızı geleceğe taşımanın yanı sıra profesyonel kişiler de yetiştiriyoruz” dedi.
Çalıştayın “Kadın bütçesi ve ekonomi” oturumunda Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Van Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sağyiğit, Akademisyen -yazar Selma Değirmenci, DEM Parti Van Büyükşehir Belediye Eş Başkanı Neslihan Şedal, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Zerrin Türk, Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Nevin İl, Evin Kadın Kooperatif Başkanı Neriman Çelik, İsmail Beşikçi Vakfı Yönetim Kurulu üyesi Gülten Madenli konuşmacı olarak yer aldı.
'Kadının yarattığı değerlerler gaspedildi'
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreter Yardımcısı Zerrin Türk, tarihsel olarak kadının ekonomideki yeri ve kayyım sürecini değerlendirdi. Türk, “Kadın ekonomisi, demokratik, ekolojik ve kolektif bir yaşamı esas alarak başlıyor. İktidarın kadını ekonominin dışına itmesiyle birlikte başlıyor ekonomik sorun. Daha sonraki süreçlerde kadının eve kapatıldığı ve ekonomideki rolünün çalındığı süreçler var. Kadının yarattığı tüm değerlerin gasp edilmesi ve özel mülkiyet ile sınırların ortaya çıkması ile kadının statüsü elinden alınıyor” dedi.
'Kayyım tahribatına karşı çalışma yapılmalıdır'
Kadınların çalışma alanında verdiği mücadeleden söz eden Türk, “Kadınlar kayıt dışı çalıştırılan bir süreçle karşı karşıyadır. Daha önce Doğubeyazıt, Bağlar ilçelerinde hayata geçirilmiş bu kooperatiflerle sadece ekonomi değil kadınların nasıl sosyal ve kültürel yaşama da dahil edildiğini gördük. Ancak 2015 yılandan itibaren ülkenin yeni bir sürece girmesiyle birlikte kadın kooperatiflerinin de ürünlerine el konularak çalışmaları durduruldu. Kapitalist sistem nasıl ki tüm emeğimize el koymuşsa kayyım sistemi de çalışmalarımızın üzerinde ciddi bir gaspı söz konusu. Bu süreçte yerel yönetimlerin kadınlara pazar alanı açması, mahalle ve üretim evleri kurması gerekiyor. Kentlerde 8 yıllık bir tahribat var bunun için çok güçlü bir çalışma yürütmek gerekir” diye belirtti.
‘Kadın ekonomisinin gasp edilmeye çalışıldığı alan’
Van Büyükşehir Belediye Eş Başkanı Neslihan Şedal da, “İlk toplumsal sorunun giderek kök saldığı en temel alan aslında kadının ekonomiden kopartıldığı, kadın ekonomisinin gasp edilmeye çalışıldığı alandır” şeklinde konuştu. Şedal, “Ekonomiyi ‘ev yasası’ olarak tanımlıyoruz, toplumsal yaşamın yasası olarak tanımlıyoruz ve bu yasanın da kadın öncülüğünde gerçekleştiğini biliyoruz. Bu yasa gasp edildiğinde, yok sayıldığında ekonomi, kadın eliyle geliştirilen özgür ortamlardan uzaklaştığını, tamamen erkekler için kurgulanan alanlara itilip karmaşıklaştırılıp bu gün ‘Kadın ekonomiden anlamıyor’ dedikleri bir sürece getirildi” diye konuştu.
'Bütçe, savaş bütçesidir'
TBMM Plan Bütçe Komisyonu üyesi DEM Parti Wan Milletvekili Gülcan Kaçmaz Sağyiğit de, ekonomi ve savaş bütçesi ilişkisine dikkat çekti. Sağyiğit, “Ekonomi eşittir erkek, ekonomi eşittir devlet aklı. Bütçe, iktidarın sınıflara göre yaklaşımını ortaya koyduğu pratiktir. Bütçeler toplumsal bir meseledir. AKP MHP faşist iktidarın ortaya koyduğu bütçe tamamen milliyetçi, militaristtir. Kapalı kapılar arkasında hazırlanan bir bütçedir. AKP ve MHP’nin oluşturduğu bütçe tamamen sermayenin, savaşın bütçesidir. AKP’nin 22 yılda hazırladığı ekonomi tamamen savaş ve yoksulluk bütçesidir. Ülkede her gün yoksulluk derinleşerek büyüyor. Bu yoksulluğun nedeni hem içerde hem de Türkiye sınırları dışında Kürtlere karşı sürdürülen savaştır. Kütleri yok ederek, asimile ederek varlığını sürdürmeyi amaçlıyorlar. 2000’den bu yana Kürtleri ve doğasını katletmek için 800 bin dolar harcandı. Bunun faturası emekçiye, kadına, işçiye kesildi. Onlar sermayelerine sermaye katmaya devam ettiler” şeklinde konuştu.
‘Kürt kadınların sağlık sorunları giderilmesi için bütçe ayrılması gerekir’
Kayyım politikalarıyla birlikte sığınma evlerinin kapatıldığını hatırlatan Sayyiğit, “Yeniden alınan yerel yönetimlerle birlikte sığınma evleri sayısı arttırılmalı, göçmen, mülteci ve Kürt kadınların sağlık sorunları giderilmesi için bütçe ayrılması gerekir. Yaşamın her boyutuyla dışarda maruz kaldığımız ihlallerin yanı sıra cezaevlerinde çocuklarıyla birlikte kalan kadın tutsaklara yönelik bütçe ayrılması gerekir. Cezaevinde çocuk bezi, mama, süt sağlanması için bütçe ayrılması gerekir. Yine emekçi halkın bütçesi, tarlasını ekemeyen çiftçinin, kadınların, çocuklara, ötekileştirilen toplumun tüm kesimlerine yönelik savaşa karşı barışa yönelik bütçe alternatifi oluşturulmalıdır” ifadelerini kullandı.
'Daha güçlü ve söz sahibi olmamız gerekiyor'
Akademisyen-yazar Selma Değirmenci ise toplumsal cinsiyet eşitliğine değindi. Değirmenci, “Daha güçlü ve söz sahibi olmamız için güçlenmemiz gerekiyor. Bütçe toplumsal cinsiyet eşitsizliğini ortadan kaldıracak şekilde düzenlenmeli. Kamu kaynakları aktarımı yapıldığında nerelere aktarıldığını görmek çok önemli. Bu hizmetlere bakıldığında kadına yönelik bir çalışma olup olmadığını görmek mümkün. Alt yapı çalışmasının dahi kentin hangi sokaklarında, hangi caddelerinde yapıldığını görmek dahi cinsiyet eşitsizliğini ortaya koyar” şeklinde konuştu.
Çalıştay, verilen aranın ardından devam edecek.
